روح الله مومن نسب کارشناس فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار نگارانه در خصوص نقش فرهنگ در فضای مجازی اظهار داشت:فرهنگ به همه چیز انسان کار دارد، فرهنگ یک کشور مثل هوا است.انسان تا به دنیا می آید اولین چیزی که در عالم هستی نیاز دارد اکسیژن، هوا است. ما تکراری ترین کاری که در زندگی انجام می دهیم،نفس کشیدن است. اگر ۲۰ روز هم به ما غذا نرسد زنده می مانیم ولی اگر چند دقیقه هوا نداشته باشیم میمیریم. آخرین چیزی هم که شاخص زنده بودن انسان است،هوا است؛ فرهنگ هم مثل هوا است یعنی یک جامعه بدون فرهنگ یک جامعه مرده به حساب می شود. جامعه ای سالم است که فرهنگ سالمی داشته باشد.
بخش مهمی از فرهنگ؛ هویت است
وی ادامه داد: فرهنگ هم شاخه های مختلفی دارد. فرهنگ فردی ، اجتماعی ، ملی ؛ حتی در مصرف هم فرهنگ مصرف داریم. هنر یک بخشی از فرهنگ حساب می شود. فرهنگ اقتصادی خودش بحث مفصلی است. در مورد فضای مجازی هم چون فضای مجازی همه زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده در نتیجه در بعد فرهنگی هم ابعاد مختلفی برای فرهنگ تعریف می شود. مثلا شما در دنیای حقیقی هویت دارید. یه بعد مهمی از فرهنگ،هویت است.
در فضای مجازی هویت وجود ندارد
مومن نسب افزود:» هویت؛ ایرانی بودن ما که پشتوانه چند هزار ساله تاریخ تمدن مان است را دارد یا فرهنگ مسلمان بودن ما؛ اینها همه شاخص هایی است که در فضای حقیقی با دیدن یک انسان می توانیم بفهمیم این آدم ایرانی و فارسی زبان است و مثلا مسلمان است. اینها همه شاخص های فرهنگی است منتهی متاسفانه در فضای مجازی اولین چیزی که وجود نداره هویت است یعنی ما هویت فردی و هویت ملی و حتی مرز در فضای مجازی خلا ءاش را احساس می کنیم.
بی هویتی در فضای مجازی باعث شکلگیری بی فرهنگی در جامعه می شود
وی تصریح کرد: در نتیجه همین بی هویتی باعث شده که بی فرهنگی هم شکل بگیرد .مثلا الان دیگه خودشان را در چهار چوب فرهنگ و مقید و معتقد به فرهنگ نمی دانند در نتیجه در فضای مجازی هویت شان هم مشخص نیست. ممکن است هر کاری را به عنوان یک ایرانی انجام دهند و فرهنگ ایرانی را بد جلوه بدهند. خودشون را مجاز بدانند هر کاری را انجام بدهند مثلا خودمان را شبیه مردم دیگر کشورها و یا فرهنگ های دیگران کنیم و یواش یواش فرهنگ خودمان را از دست بدهیم.
بی تفاوتی شدن نسبت به کارهای اشتباه فرهنگ فضای مجازی شده است
این کارشناس فضای مجازی عنوان کرد: نکته بعد در حوزه فرهنگی و اجتماعی است، چهار اتفاق در زندگی انسان در حوزه فضای مجازی افتاده است اولی سکولار شدن ماست یعنی ما تفکر سکولاریسم در ما نفوذ کرده، سکولاریسم در دو واژه یعنی به تو چه. اسلام می گوید شما اگر کسی کار اشتباهی کرد باید بهش تذکر دهید یا اگر کسی به شما تذکر داد باید ازش تشکر کنیم ولی در فضای مجازی بخصوص در این شبکه های موبایلی،شما نمیتوانید به کسی تذکر دهید و اگر به کسی تذکر دهید ما را بلاک میکنند. در نتیجه آرام آرام به سمت اینکه بی تفاوت می رویم و نسبت به پیرامون خودمان عکس العمل نشان ندهیم و این در فرهنگ ما جایی ندارد.
فضای مجازی فرد محوری را در خانواده ها رواج داده است
وی تاکید کرد: دومین اتفاقی که در زندگی ما افتاده فرد محوری است. فرد محوری یعنی اینکه شما نسبت به اتفاقات،خودتان مهم باشید و فقط خودتان. مثلا الان انشای اینستاگرامی خیلی خیلی رونق دارد و افراد از خودشان عکس میگیرند و آنجا میگذارند و لایک می کنند. خیلی از مادرها به جای اینکه به بچه ها و شوهرهاشان رسیدگی کنند،سرشون در موبایل است و از موبایل هاشون بیشتر استفاده میکنند و این یعنی فرد محوری. آقایون به جای اینکه وقت شون را با خانواده بگذرانند به سمت موبایل هاشون جذب شدند. این فرد محوری را شکل می دهد. عکس ها سلفی شده. عکس سلفی یعنی عکس پیش انداز،عکس از خود. این عکس ها فرد محوری را رونق می دهد و اکثر این چیزها مثلا در جمع خانواده ای،اعضای خانوار نشسته اند همدیگر را ببینند و هر کسی سرش در موبایل خودش است و این یعنی فرد محوری.
لذت طلبی؛ اتفاق ضد فرهنگی که به واسطه فضای مجازی در خانواده ها رواج یافته است
مومن نسب بیان کرد:سومین اتفاق ضد فرهنگی در خانواده ها که به واسطه فضای مجازی افتاده بحث لذت طلبی است. لذت بد نیست ولی لذت طلبی و لذت گرایی بد است. یعنی شما نگاه میکنید و می بینید همه دنبال کار راحت اند. راحت ترین کار را فکر میکنند بهترین کار است و به سمت کارهای سخت و کار پردرد سر نمی روند و از ورزش و تمرین های ورزشی و کارهایی که تحرک در آن وجود دارد که برای سلامتی هم بسیار مفید است،دور می شوند. سعی می کنند همه کارشان را از طریق موبایل هاشان انجام می دهند. تفریحات شده تفریحات مجازی یعنی ما ترجیح می دهیم از طریق موبایل مان بازی کنیم حتی بچه های ما تا اینکه بخواهند بدو بدو کنند و بازی های این شکلی انجام بدهند و بیشتر از موبایل هاشان برای بازی استفاده می کنند و این کم تحرکی بخشی از لذت طلبی است و لذت طلبی هم ابعاد مختلفی دارد.
سودگرایی معضل فرهنگی ناشی از فضای مجازی است
وی گفت: چهارمین مشکل فرهنگی که در خانواده ها که به نظر من الان معضل فرهنگی به وجود آمده،بحث سودگرایی است. سود گرایی یعنی منفعت طلبی یعنی هر جایی به نفع من باشد می روم و هر کاری به نفع من باشد انجام می دهم و به دیگران و نسل دیگران هم اهمیت نمی دهم. ممکنه شما کاری انجام بدهید برای بقیه بد ،جامعه و فرهنگ کشورتان بد باشد ولی خودتان را راضی کند به این سود طلبی یا سود گرایی می گویند .شما به طرف می گوید چرا این کار را انجام دادی؟،چرا این حرف را زدی؟ ،چرا از فلان شبکه اجتماعی استفاده کردی؟ طرف جواب می دهد: چون همه استفاده میکنند، همه می گویند ، همه می روند ، همه انجام می دهند و … این کلمات “همه” که می گوییم یعنی چونه گرایی که بخشی از سود گرایی است.
مومن نسب در پایان خاطر نشان کرد: پس چهار مشکل فرهنگی از ناحیه فضای مجازی وارد زندگی ها شده که من یک بار دیگر تاکید می کنم:
۱-سکولاریزه شدن زندگی ها یعنی بی تفاوت بودن آدمها نسبت به یکدیگر حتی اعضای خانواده نسبت به همدیگر
۲- فرد محوری
۳-لذت گرایی
۴- سود گرایی و به سمت چونه گرایی رفتن
این چهار مورد معضل فرهنگی است. فرهنگ روی بقیه چیزها هم تاثیر می گذارد که ان شاءالله در فرصتهای بعدی خواهم گفت.
انتهای پیام/